ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΗ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ ΛΟΥΚΑ ΔΗΜΗΤΡΑ ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ «ΚΟΜΠΟ ΤΟΝ ΚOΜΠΟ» από τις ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΙΧΛΗ

Καλημέρα σας, σήμερα στο BEAUTY DAYS WITH A BOOK  φιλοξενούμε τη

συγγραφέα κ. ΔΗΜΗΤΡΑ ΛΟΥΚΑ, του βιβλίου ΚΟΜΠΟ ΤΟΝ ΚΟΜΠΟ, που

εκδόθηκε από τις ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΙΧΛΗ.

1)Κα ΛΟΥΚΑ, ευχαριστούμε που δεχτήκατε να μιλήσουμε και να γνωρίσουμε

εσάς και το βιβλίο σας. Πείτε μας κάποια πράγματα για τον εαυτό σας, μιλήστε μας για εσάς.

Ζω μια πολύ συνηθισμένη καθημερινότητα. Τα πρωινά διδάσκω, είμαι

φιλόλογος στην ιδιωτική εκπαίδευση, και τα απογεύματα ασχολούμαι με τα

παιδιά μου. Ενδιαμέσως καταγράφω λέξεις, εικόνες, σκέψεις, σπαράγματα

από βιβλία, για να τα κάνω ιστορίες το σαββατοκύριακο ή το βράδυ, όταν

πέφτει στο σπίτι η σιωπή. Αγαπώ τα κοκτέιλ, την πολυεθνική κουζίνα και το

αρωματικό τσάι. Τα πρωινά του Σαββάτου μου αρέσει να κάνω μοναχικές

βόλτες στους δρόμους της πόλης και στα βιβλιοπωλεία. Μισώ τη βροχή,

βαριέμαι τα επιτραπέζια παιχνίδια, απεχθάνομαι την πολυλογία. Λαχταράω

πολύ συχνά τον τόπο μου: το κελάηδημα του κότσυφα, τα κυκλάμινα που

φυτρώνουν στις ρίζες των ελαιόδεντρων, τον λαχανόκηπο του πατέρα μου, τις

παραμυθητικές κουβέντες της μάνας μου. Όταν το κενό αρχίζει να γίνεται

στέρηση, βουτάω το πρόσωπό μου στον κόρφο των παιδιών μου και εισπνέω

βαθιά τη μυρωδιά τους. Παίρνω τότε τη δύναμη που χρειάζομαι και

συνεχίζω…

2) Πείτε μας, είχατε ονειρευτεί από μικρή να γίνεται συγγραφέας; Πότε

και πώς ξεκινήσατε την συγγραφή; 

Η ενασχόλησή μου με τη λογοτεχνική γραφή ξεκίνησε αρκετά όψιμα. Παρόλο

που συχνά κάνω σχέδια για το μέλλον, ποτέ δεν είχα φανταστεί ότι θα

γινόμουν συγγραφέας. Διάβαζα βέβαια πολύ από παιδί, όχι μόνο λογοτεχνία,

αλλά και δοκίμια, κόμικς, ό,τι έπεφτε στα χέρια μου. Ωστόσο, δεν είχα ποτέ

επιχειρήσει να γράψω. Μέχρι που στην τέταρτη δεκαετία της ζωής μου,

κυριολεκτικά τραυματισμένη από την καθημερινότητα, σκέφτηκα ότι κάτι

έπρεπε να κάνω για να επανακαθορίσω τη σχέση μου μαζί της. Έτσι,

στράφηκα στη γραφή, για να την εναποθέσω ως ιαματικό επίθεμα πάνω στις

καθημερινές πληγές μου.

3)Συστήστε μας με λίγα λόγια το βιβλίο σας ΚΟΜΠΟ ΤΟΝ ΚΟΜΠΟ. Πότε

ξεκινήσατε να το γράφετε και πόσο καιρό σας πήρε για να το

τελειώσετε;

Δεν θυμάμαι πότε ακριβώς ξεκίνησα να γράφω το Κόμπο τον κόμπο. Θυμάμαι

μόνο ότι χρειάστηκα τρία χρόνια περίπου για να το ολοκληρώσω. Όλες οι

ιστορίες της συλλογής εκτείνονται χρονικά από τις αρχές του εικοστού αιώνα

έως τα πρώτα μετεμφυλιακά χρόνια στην Ήπειρο. Είναι γραμμένες στη

γλώσσα του γενέθλιου τόπου μου, ένα ιδίωμα της παράκτιας Ηπείρου που

βρίσκεται πολύ κοντά στην κοινή νεοελληνική. Πρόκειται για σπαρακτικές

αφηγήσεις ανθρώπων που υπήρξαν θύματα της μικροϊστορίας του τόπου

τους, της αγριότητας ή των βίαιων ενστίκτων των συγγενών τους, της

κληρονομικότητας, της εκδίκησης των συγχωριανών τους, του πεπρωμένου ή

της υπερβατικής δύναμης υπερφυσικών όντων. Αυτά συνθέτουν τον κόσμο

των ιστοριών μου, έναν κόσμο με τραχιά ήθη, που εμφανίζει μια φυσική

σχεδόν κλίση προς το κακό.

4)Τι ιδιαίτερο θα διαβάσουμε σ’ αυτό το βιβλίο; Αν ήσασταν ένας απλός

αναγνώστης του, ποια θα θεωρούσατε ότι είναι τα δυνατά του στοιχεία; 

Η ιδιαιτερότητα αυτού του βιβλίου συνίσταται κατά τη γνώμη μου στο γεγονός

ότι δίνει τη δυνατότητα στον απαίδευτο άνθρωπο να αφηγηθεί την ιστορία του.

Να μιλήσει με μια αμεσότητα, με έναν λόγο αδρό και λιτό για περιστατικά,

σχέσεις προσωπικές και οικογενειακές ή και ιστορικά γεγονότα που τον

σημάδεψαν. Και αυτό το κάνει απευθυνόμενος σε πρώτο πρόσωπο σε

κάποιον που στέκεται απέναντί του. Με ευθύτητα, ειλικρίνεια και μια δύναμη

ψυχής που δεν την ξοδεύει για να μιλήσει για πράγματα μεγάλα και ηρωικά,

αλλά για τα δικά του βάσανα και πάθη. Αυτό είναι πιστεύω ένα δυνατό

στοιχείο του βιβλίου μου: υπενθυμίζει στον μοναχικό αναγνώστη της εποχής

μας ότι το μοίρασμα των προσωπικών εμπειριών και η αποκάλυψη της

αλήθειας λυτρώνει συναισθηματικά, αλαφραίνει τις ψυχές των ανθρώπων.

5) Ποιο είναι το μήνυμα που θέλετε να αποκομίσει ο αναγνώστης σας;

Για μένα τα λογοτεχνικά κείμενα πρέπει να λειτουργούν κυρίως συγκινησιακά.

Στόχος μου δεν είναι να καθοδηγώ τον αναγνώστη μου με τη μεταβίβαση

μηνυμάτων, αλλά να τον συγκινώ αισθητικά και ψυχικά. Αν το καταφέρω αυτό,

ίσως η συγκινησιακή του εμπειρία να μπορέσει σε έναν δεύτερο χρόνο να

μετουσιωθεί σε εμπειρία γνώσης, αναζήτησης ιδεών ή επανατοποθέτησης

πάνω σε ζητήματα που τον απασχολούν.

 6) Πώς αποφασίσατε τον τίτλο του βιβλίου, υπήρξε κάποιος άλλος που

απορρίφθηκε;

Δεν είχα αποφασίσει τον τίτλο της συλλογής, μέχρι που έγραψα το ομότιτλο

διήγημα. Τότε σκέφτηκα ότι ο τίτλος Κόμπο τον κόμπο θα μπορούσε να

στεγάσει όλα τα κείμενα, γιατί στα περισσότερα υπάρχει ένας ήρωας που

αφηγείται τις περιπέτειες ή τα βάσανά του «κόμπο τον κόμπο», λέξη τη λέξη,

σε έναν λιτό προφορικό λόγο. Πρόκειται για έναν τίτλο αυτοαναφορικό, που

εστιάζει στην περιπέτεια της γραφής, στην επίμονη αναζήτηση των λέξεων

εωσότου επιλεγεί η κατάλληλη. Από την άλλη, συνδέει τη γλώσσα που

χρησιμοποιούν οι ήρωές μου με τον τρόπο που υφαίνεται από τις

Ηπειρώτισσες ένα παραδοσιακό υφαντό δείχνοντας πως το ιδίωμα του τόπου

μου, όπως και κάθε τόπου, διαμορφώνεται από τις γεωγραφικές και

κοινωνικές του συντεταγμένες.

7) Κάθε μέρα βλέπουμε να εκδίδονται καινούργια βιβλία και συνεχώς

μας συστήνονται καινούργιοι συγγραφείς. Ποιο νομίζετε ότι είναι το

πακέτο που πρέπει να διαθέτει ένας συγγραφέας για να μας αφήσει

τις καλύτερες εντυπώσεις;

Ρωτάω πολλές φορές τους μαθητές μου, όταν βγαίνουν από μια γραπτή

εξέταση: Παιδιά, ποιο κείμενο επιλέξατε να αναλύσετε; Θυμόσαστε το όνομα

του συγγραφέα του; Δεν το θυμούνται σχεδόν ποτέ. Μου μεταφέρουν όμως με

κάθε λεπτομέρεια το περιεχόμενο, όταν βέβαια το κείμενο έχει καταφέρει να

τους αγγίξει. Από αυτή και μόνο την εμπειρία καταλήγω στο συμπέρασμα ότι

αυτός που μπορεί να αφήσει τις καλύτερες εντυπώσεις δεν είναι ο

συγγραφέας, είναι το ίδιο το κείμενο. Και επειδή δεν γίνεται να μιλήσω για το

«πακέτο» που πρέπει να διαθέτει γενικά ένα λογοτεχνικό κείμενο για να

αφήσει το αποτύπωμά του στον αναγνώστη, θα υπενθυμίσω κάποιες από τις

αρετές που κατά τους θεωρητικούς μπορούν να κάνουν ένα διήγημα

αξιανάγνωστο: συνεκτικότητα στη δομή, ισορροπία ανάμεσα στην

αφηγηματική οικονομία και στην υπαινικτικότητα, δημιουργία μιας ενιαίας

εντύπωσης.

8) Πώς αισθάνεστε τώρα που εκδόθηκε το πρώτο σας βιβλίο;

Όταν κυκλοφόρησε το βιβλίο μου, αισθανόμουν εκτεθειμένη. Πώς να δείξεις

σε όλους αυτό που μέχρι πρότινος φύλαγες στο συρτάρι σου και ήταν μόνο

δικό σου; Σε αυτό προστέθηκε και η αγωνία για την αποδοχή του από κοινό

και κριτικούς. Ευτυχώς, η ένταση γρήγορα καταλάγιασε. Τώρα πιάνω τον

εαυτό μου να κοιτάζω καμιά φορά το βιβλίο μου στο ράφι της βιβλιοθήκης μου

–δυστυχώς λόγω του lockdown δεν μπορώ να το εντοπίζω πλέον στα ράφια

των βιβλιοπωλείων– και να λέω από μέσα μου: Μια χαρά τα κατάφερες! Και

αυτή η χαρά γίνεται ακόμη μεγαλύτερη, όταν λαμβάνω συγκινητικά μηνύματα

από τους αναγνώστες μου.

9) Μιλήστε μας για τα επόμενα συγγραφικά σας σχέδια. Τι να

περιμένουμε από εσάς και πόσο σύντομα;

Έχω ήδη παραδώσει στη Γιώτα Κριτσέλη, την εκδότριά μου, την επόμενη

συλλογή διηγημάτων μου. Αν όλα πάνε καλά, ελπίζω να εκδοθεί μέσα στο

2021.

10) Ποια θεωρείτε ως την πιο σημαντική, ίσως και ανεξάντλητη, «πηγή

ιδεών» για έναν συγγραφέα;

Τη δημιουργική ανάγνωση. Ένας συγγραφέας πρέπει να διαβάζει φανατικά

άλλους συγγραφείς, παλιότερους, νεότερους, σύγχρονους, αν θέλει να

συνεχίσει να γράφει.

Τελειώνοντας με τις ερωτήσεις θα ήθελα να ευχαριστήσω για ακόμη μια

φορά και θα ήθελα  να μας πείτε που και πως μπορούμε να βρούμε εσάς

και το βιβλίο σας.

Μπορείτε να έρθετε σε επαφή μαζί μου μέσω της Κίχλης, του εκδοτικού μου

οίκου, αλλά και του προσωπικού μου λογαριασμού στο Facebook. Το βιβλίο

μου μπορείτε να το βρείτε σε οποιοδήποτε βιβλιοπωλείο ή να το παραγγείλετε

είτε τηλεφωνικά είτε ηλεκτρονικά από τις εκδόσεις Κίχλη.

Δήμητρα Λουκά
Κόμπο τον κόμπο
Εκδόσεις Κίχλη Kichli Publishing 

ΣΤΗ συλλογή διηγημάτων Κόμπο τον κόμπο όλες σχεδόν οι ιστορίες έχουν τη μορφή
της εξομολόγησης ή της εξιστόρησης γεγονότων που αφορούν το παρελθόν. Οι
αφηγητές, φορείς του παραδοσιακού προφορικού πολιτισμού οι περισσότεροι, με έναν
αδρὸ προφορικό λόγο και με δωρική λιτότητα υφαίνουν λέξη τη λέξη, κόμπο τον
κόμπο, τα προσωπικά πάθη αλλά και τις πληγές της Κατοχής και του Εμφυλίου σε
κρουστές ιστορίες.
Ηρωίδες που βίωσαν τη σκληρότητα της αρχαϊκής κοινωνίας και άλλες που ύψωσαν
το ανάστημά τους και πάλεψαν στις πιο αντίξοες συνθήκες· ήρωες-θύματα των
κοινωνικών προκαταλήψεων και άλλοι που τους συνέθλιψαν οι μυλόπετρες της
Ιστορίας· αφηγήσεις όπου το χάσμα ανάμεσα στον πάνω και τον κάτω κόσμο κλείνει
χάρη στον πόθο για το σμίξιμο ζωντανών και νεκρών εραστών. Όλα αυτά συνθέτουν
τον κόσμο του βιβλίου της Δήμητρας Λουκά, έναν κόσμο τραχύ, ο οποίος δονείται από
δυνατά πάθη και ένστικτα και συνάμα κυριαρχείται από τους ισχυρούς δεσμούς της
κοινότητας. Τον κόσμο αυτόν διασώζει ἀπό τη λήθη η συγγραφέας, χωρίς νοσταλγία,
αλλά με αγάπη για την ομορφιά και την καταλυτική δύναμη της γλώσσας του.

Η ΔΗΜΗΤΡΑ ΛΟΥΚΑ γεννήθηκε στην Πρέβεζα το 1970. Είναι φιλόλογος και διδάσκει
λογοτεχνία στο πρόγραμμα του International Baccalaureate των Εκπαιδευτηρίων Γείτονα.
Διηγήματά της έχουν δημοσιευθεί στα ηλεκτρονικά περιοδικά Ο Αναγνώστης, Bookpress, Φρέαρ, Fractal, Διάστιχο και στο Διάσελο. Συμμετείχε στη συλλογική έκδοση διηγημάτων με τον τίτλο Το μυστικό (επιμ. Αμάντα Μιχαλοπούλου, Καστανιώτης 2018). Η παρούσα συλλογή διηγημάτων Κόμπο τον Κόμπο είναι το πρώτο της βιβλίο.