Καλημέρα σας, σήμερα στο BEAUTY DAYS WITH A BOOK φιλοξενούμε τη συγγραφέα κ. ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΝΙΚΟΛΑΙΔΟΥ, του βιβλίου «Η ΧΡΟΝΙΑ ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΙΣ ΜΑΣΚΕΣ», που εκδόθηκε από τις ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΜΙΧΑΛΗ ΣΙΔΕΡΗ.
Κα ΝΙΚΟΛΑΙΔΟΥ, ευχαριστούμε που δεχτήκατε να μιλήσουμε, για να γνωρίσουμε το καινούργιο σας βιβλίο «Η ΧΡΟΝΙΑ ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΙΣ ΜΑΣΚΕΣ».
Εγώ σας ευχαριστώ για την πρόσκληση.
1)Συστήστε μας με λίγα λόγια το βιβλίο σας. Τι ιδιαίτερο θα διαβάσουμε σ αυτό? Αν ήσασταν ένας απλός αναγνώστης του, ποια θα θεωρούσατε ότι είναι τα δυνατά του στοιχεία?
Πρόκειται για ένα whodunit επιρροής κυρίως της αγγλικής σχολής του αστυνομικού μυθιστορήματος, αλλά με πιο σύνθετη δομή πολλαπλών αφηγήσεων και αλληλοσυνδεόμενων ιστοριών, του οποίου η πλοκή εκτυλίσσεται κατά το διάστημα που ξέσπασε η επιδημία του κορωνοϊού, και που εξελίχθηκε σε πανδημία.
Χωρίζεται σε οκτώ κεφάλαια, το καθένα από τα οποία έχει ως τίτλο ένα μήνα και ένα γνωστό τραγούδι της κλασικής ή της εναλλακτικής ροκ, η θεματική του οποίου σχετίζεται με το αντίστοιχο κεφάλαιο. Κάθε κεφάλαιο έχει επίσης διαφορετική αφηγήτρια, παρόλο που τα πρόσωπα σχετίζονται μεταξύ τους και επανεμφανίζονται σε επόμενο κεφάλαιο και εντάσσεται σε μία από τις δύο αφηγηματικές γραμμές του έργου.
Η πρώτη αφηγηματική γραμμή ακολουθεί μια τηλεφωνήτρια του κέντρου επικοινωνίας της Ε.Ε. με τους πολίτες από τις Βρυξέλλες σε μια κρουαζιέρα στον Ειρηνικό, όπου η ξαφνική καραντίνα στο τέλος της εκδρομής επηρεάζει την πλοκή φόνων και πολλαπλών αντικαταστάσεων προσώπων που λαμβάνει χώρα πάνω στο πλοίο, με κίνητρο ένα λαχείο που έχει κερδίσει 50.000.000 ευρώ αλλά δεν έχει προλάβει να εξαργυρωθεί πριν το lockdown.
Η δεύτερη αφηγηματική γραμμή ακολουθεί την αδερφή της τηλεφωνήτριας και την οικογένειά της στη Θεσσαλονίκη, σε μια σειρά φόνων που ένας ερασιτέχνης ντετέκτιβ, αρχαιολόγος, χρησιμοποιεί τις πνευματικές του ικανότητες, μερικές φορές και τις ειδικές γνώσεις του, για να λύσει, παράλληλα με τις επίσημες διαδικασίες διαλεύκανσης από την Αστυνομία.
Γύρω και πέρα από τους χαρακτήρες εκτυλίσσονται όσα πραγματικά ζήσαμε συλλογικά, στην Ελλάδα και τον κόσμο κατά το πρώτο κύμα της πανδημίας. Τα πραγματικά γεγονότα χρησιμοποιούνται ως σκηνικό της μυθοπλαστικής πλοκής. Ίσως στα δυνατά σημεία του βιβλίου να εντάσσεται η γρήγορη ροή της αφήγησης, μια κορύφωση – έκπληξη του σασπένς προς τα μισά της αφήγησης, όταν εξελίσσεται από cozy mystery σε ψυχολογικό θρίλερ, και η ανατροπή στο τέλος, που μια αναγνώστρια χαρακτήρισε ως «χαστούκι».
Ομολογώ βέβαια πως, όταν το έγραφα, δε μπορούσα να φανταστώ πως ένα χρόνο αργότερα θα συζητούσαμε δημόσια για κυκλώματα έκδοσης πλαστών πιστοποιητικών εμβολιασμού. Η πραγματικότητα της πανδημίας ξεπέρασε κατά πολύ, στη συνέχεια, τη φαντασία μου.
2)Πείτε μας πώς σας ήρθε η έμπνευση για αυτή την ιστορία? Ποιος είναι ο δικός σας τρόπος να εμπνέεστε; Από αληθινά γεγονότα; Από ερεθίσματα ή εμπειρίες χρόνων που υποβόσκουν στο συναίσθημά σας ή από κάποια στιγμιαία παρόρμηση;
Έχοντας ήδη «καταστρώσει» την πλοκή στις αρχές του 2020, κατά τη διάρκεια του πρώτου lockdown, και συνειδητοποιώντας την ιστορικότητα της κατάστασης που συλλογικά είχαμε αρχίσει να βιώνουμε, προσάρμοσα την ιστορία στα νέα δεδομένα, ώστε η πανδημία να ενταχθεί οργανικά στην πλοκή.
Σημαντικό ρόλο για την ανάπτυξη της πλοκής αλλά και για την πιστότητα προς αληθινά γεγονότα και δεδομένα έπαιξε η έρευνα. Χρειάστηκε να αποδελτιώσω άρθρα και δημοσιεύματα κάθε είδους – της επικαιρότητας, ιατρικά, φαρμακολογικά, ταξιδιωτικά, ιστιοπλοϊκής ορολογίας και πολλά ακόμη. Ανάμεσά τους, μια δικαστική απόφαση του Φεβρουαρίου του 2020 και ένα άρθρο από το αστυνομικό ρεπορτάζ για την εξάρθρωση ενός κυκλώματος στη Βόρεια Ελλάδα το 2017, που εντάχθηκαν απόλυτα στην πλοκή.
Ψάχνοντας για το «σκοτεινό διαδίκτυο» και τι μπορείς να προμηθευτείς από εκεί, κάποια στιγμή μου πέρασε από το μυαλό η σκέψη πως η Υπηρεσία Ηλεκτρονικού Εγκλήματος θ’ άρχιζε να παρακολουθεί τις διαδικτυακές μου αναζητήσεις!
Πηγή έμπνευσης υπήρξαν επίσης τα τραγούδια που αναφέρονται στους τίτλους των επιμέρους κεφαλαίων. Ένα από αυτά μάλιστα, του Nick Cave, με ώθησε να ξαναδιαβάσω την Οδύσσεια. Και βέβαια, προσωπικές εμπειρίες. Το πρώτο κεφάλαιο του βιβλίου δε θα μπορούσε να είναι το ίδιο αν κάποτε δεν είχα η ίδια εργαστεί, για ένα διάστημα, ως τηλεφωνήτρια στο Europe Direct, το κέντρο επικοινωνίας της Ε.Ε. με τους πολίτες, στις Βρυξέλλες.
Αλλά η έμπνευση μπορεί να προέλθει από παντού, αναπάντεχα. Από μια λεπτομέρεια που θα προσέξω, από ένα μικρό λάθος, δικό μου ή των γύρω μου, μέσα στην καθημερινότητα. Και πάνω απ’ όλα, από τους ανθρώπους, που όμως ποτέ δεν αντιγράφω στους μυθοπλαστικούς μου χαρακτήρες. Η Αγκάθα Κρίστι ισχυριζόταν πως μετά τα 40 μπορεί κανείς πλέον να δει τη ζωή ως ένα αδιαίρετο σύνολο, όχι μόνο ως μια σκηνή όπου ο ίδιος, σαν ηθοποιός, παίζει ένα ρόλο. Είμαι 45 και νομίζω πως καταλαβαίνω τι εννοεί.
3)Ποιο είναι το μήνυμα που θέλετε να αποκομίσει ο αναγνώστης σας?
Είναι γενικά αποδεκτό πως κάθε αναγνώστης αντιλαμβάνεται διαφορετικά ένα κείμενο. Με τον ίδιο τρόπο που, τόσο στην ιστοριογραφία, όσο και στην τέχνη, αλλά και στην εγκληματολογία, ο καθένας έχει διαφορετική υποκειμενική αντίληψη των γεγονότων των οποίων υπήρξε «μάρτυρας».
Στη «Χρονιά πίσω από τις μάσκες», κάθε αφηγήτρια έχει μια διαφορετική ιστορία να πει από το διάστημα του πρώτου κύματος της πανδημίας, με τον τρόπο που εκείνη υποκειμενικά την αντιλαμβάνεται. Κι έτσι κάθε αναγνώστης, ανάλογα με την προσωπικότητα, τα ενδιαφέροντα και τα βιώματά του, μπορεί να εστιάσει σε διαφορετικά μηνύματα που προκύπτουν από το μυθιστόρημα, χωρίς να του επιβάλλεται ένα «ηθικό δίδαγμα». Ακόμη και η τελική ανατροπή στην αστυνομική πλοκή υποδεικνύει πως, αν είχες δει με διαφορετική ματιά τα στοιχεία που σου δίνονται, θα είχες εντοπίσει μια διαφορετική πτυχή της «αλήθειας» των χαρακτήρων.
Συνδετικός κρίκος όλων αυτών των υποκειμενικών ματιών είναι η καταγραφή όσων συλλογικά βιώσαμε από την εμφάνιση του Covid-19 ως τον Αύγουστο του 2020, μέσα σ’ ένα μυθοπλαστικό αλλά ρεαλιστικό πλαίσιο κοινωνικών σχέσεων που αποτυπώνει πτυχές της ελληνικής κοινωνίας και των συμβάσεών της.
4)Πώς αποφασίσατε τον τίτλο του βιβλίου, υπήρξε κάποιος άλλος που απορρίφθηκε ?
Ήδη πριν την πανδημία, η λέξη «μάσκα» ήταν - και παραμένει - σημειολογικά και συμβολικά φορτισμένη με διάφορες πολιτιστικές και ψυχολογικές έννοιες: είναι η ανάδειξη μιας περσόνας που κρύβει τις υπόλοιπες πλευρές του εαυτού μας, είναι η ένδυση ενός θεατρικού ή αρχετυπικού ρόλου, είναι κάτι που μας καθιστά απρόσωπους και επομένως ανώνυμους. Σε κάποιους πολιτισμούς η μάσκα είχε ακόμη και την έννοια της «θέωσης», με την απόδοση μαγικών ιδιοτήτων σ’ αυτήν, ή με την αέναη αποτύπωση των χαρακτηριστικών του προσώπου ενός νεκρού στο χρόνο. Η πανδημία προσέδωσε στη λέξη μια επιπλέον έννοια, αυτή της ατομικής κοινωνικής ευθύνης για την προστασία του συνόλου. Ήταν, επομένως, ό,τι καλύτερο ως τίτλος, συνδυάζοντας τον καινούριο συμβολισμό της λέξης με κάποιους από τους ήδη καθιερωμένους στη συνείδησή μας.
Η αλήθεια είναι πως τον τίτλο τον αποφάσισα όταν τελείωσε το πρώτο στάδιο συγγραφής του μυθιστορήματος, πριν το επιμεληθώ. Αρχικά ήθελα έναν τίτλο που να υποδεικνύει ταυτόχρονα πως πρόκειται για αστυνομικό – μια και είμαι πρωτοεμφανιζόμενη – και πως οι φόνοι αυτοί γίνονται στο διάστημα της πανδημίας.
Τελικά θεώρησα πως ο συγκεκριμένος τίτλος αποτύπωνε πιο έντιμα το περιεχόμενο του βιβλίου.
5) Μιλήστε μας για την συνεργασία σας με τις ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΜΙΧΑΛΗ ΣΙΔΕΡΗ.
Πρόκειται για έναν καταξιωμένο, εδώ και τέσσερις δεκαετίες, εκδοτικό οίκο, που τα τελευταία χρόνια έχει εισέλθει δυναμικά στο χώρο της ελληνικής αστυνομικής λογοτεχνίας και δε διστάζει να επενδύσει επιλεκτικά σε συνεργασίες με πρωτοεμφανιζόμενους συγγραφείς, όπως είμαι κι εγώ. Η συνεργασία με την ομάδα των ΕΚΔΟΣΕΩΝ ΜΙΧΑΛΗ ΣΙΔΕΡΗ μου απέδειξε πως τα βιβλία τους είναι τόσο προσεγμένα χάρη στον επαγγελματισμό, τη σημασία που δίνεται στις λεπτομέρειες και τον σεβασμό μεταξύ των μελών της ομάδας, για τον ρόλο του κάθε της μέλους.
6)Ποιος πιστεύετε ότι πρέπει να είναι ο κύριος στόχος κατά τη συγγραφή ενός βιβλίου? Το οικονομικό όφελος, η φήμη ή η ικανοποίηση μιας εσωτερικής ανάγκης?
Όπως ισχύει και για πολλά άλλα πράγματα στη ζωή, όταν το ψυχολογικό μας κίνητρο αφορά αποκλειστικά στην υλική, ή ακόμη και την ηθική επιβράβευση χωρίς να πηγάζει από εσωτερικές ανάγκες, δε μπορούμε να είμαστε καλοί σ’ αυτό που κάνουμε – κι αν ακόμα είμαστε, σύντομα θ’ ανακαλύψουμε πως οι εσωτερικές μας ανάγκες εξακολουθούν να μην καλύπτονται. Ένας λόγος παραπάνω το ίδιο να ισχύει και για τη συγγραφή, ειδικά των λογοτεχνικών βιβλίων, καθώς η αυτοπειθαρχία που απαιτεί, σε συνδυασμό με το συνεχή διάλογο του συγγραφέα με τον εαυτό του, και με πολλές αυτοαναιρέσεις στην πορεία, δεν είναι καθόλου βέβαιο ή εγγυημένο από κανέναν πως θα οδηγήσουν σε ανάπτυξη προσωπικής φήμης ή και οικονομικό όφελος. Η μόνη επιβράβευση στην οποία ο συγγραφέας λογοτεχνίας μπορεί να στοχεύσει είναι η δημιουργία ενός διαύλου επικοινωνίας με τους άλλους ανθρώπους, φτιαγμένου από χαρτί και μελάνι, και παράλληλα η προσωπική του αυτοβελτίωση μέσα από την επίπονη διαδικασία της συγγραφής.
7)Εσείς διαβάζετε? Γιατί πιστεύετε πως πρέπει να διαβάζουμε βιβλία?
Βιβλία μη μυθοπλαστικά, συχνά επιστημονικά, που με κάποιο τρόπο σχετίζονται με τα επαγγελματικά μου ενδιαφέροντα, δεν έχω πάψει ποτέ να διαβάζω. Ωστόσο, τα κίνητρά μου είναι χρηστικά - συνήθως υπάρχει κάποιος λόγος που ανοίγω ένα τέτοιο βιβλίο. Ένα λογοτεχνικό βιβλίο βέβαια χρειάζεται άλλου είδους ψυχολογικά κίνητρα για να το ανοίξεις, κι αν είσαι τυχερός, να σε απορροφήσει μέχρι το τέλος του. Κι αυτά τα κίνητρα δε συνδέονται με κανένα «πρέπει».
Κατά καιρούς επιστρέφω επιλεκτικά στην κλασική λογοτεχνία, αλλά πλέον διαβάζω κυρίως νέες εκδόσεις της ελληνικής και παγκόσμιας αστυνομικής λογοτεχνίας, ώστε να ενημερώνομαι για τις νέες τάσεις, με τις διαφοροποιήσεις που συναντάμε στο είδος από τη μια γεωγραφική ενότητα στην άλλη.
Πέρα όμως από την ψυχαγωγία, την πνευματική εγρήγορση, τα ταξίδια σε διαφορετικούς κόσμους ή τη βελτίωση του λεξιλογίου μας, υπάρχει ένας βαθύτερος λόγος για τον οποίο αξίζει να διαβάζουμε λογοτεχνία. Είναι κατά τη γνώμη μου ο ίδιος για τον οποίο αξίζει να παρακολουθούμε παραστατικές τέχνες ή και να διαβάζουμε συγγράμματα των ανθρωπιστικών επιστημών: η ατέρμονη προσπάθεια του ανθρώπου να κατανοήσει την ίδια την ανθρώπινη φύση.
8)Μιλήστε μας για εσάς και τα επόμενα συγγραφικά σας σχέδια.
Επέστρεψα στη γενέτειρά μου, τη Θεσσαλονίκη, από το εξωτερικό εν μέσω της οικονομικής κρίσης. Δε μετάνιωσα ποτέ γι’ αυτή την απόφαση, καθώς το πολυτιμότερο κεφάλαιο που μια πόλη διαθέτει, οι ίδιοι οι άνθρωποι που την κατοικούν, εδώ διατηρούν την ισορροπία μεταξύ της ευπρόσιτης οικειότητας των κατοίκων μιας επαρχιακής πόλης και της αναζήτησης δημιουργικών ερεθισμάτων που συναντάς σε μια μητρόπολη. Είναι μια «πόλη των εκπλήξεων και όχι των φαντασμάτων», όπως είπε κάποτε ο Μαρκ Μαζάουερ, με εσκεμμένη αντίφαση ως προς τον τίτλο του γνωστού βιβλίου του.
Υπήρξα στέλεχος της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας του Υπουργείου Πολιτισμού για δυο δεκαετίες στον τομέα της διαχείρισης της πολιτιστικής κληρονομιάς, με παράλληλες εξωτερικές συνεργασίες με την UNESCO, το Πρόγραμμα Ανάπτυξης του ΟΗΕ και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Πριν από ένα χρόνο πήρα τη μεγάλη απόφαση να παραιτηθώ από το Δημόσιο, προκειμένου να εστιάσω επαγγελματικά σε τομείς που μου παρέχουν διαφορετικά πνευματικά ερεθίσματα και καλύπτουν πληρέστερα τις δημιουργικές μου αναζητήσεις, όπως είναι η συγγραφή αστυνομικής λογοτεχνίας. Ίσως να ήταν η στιγμή εκείνη της μέσης ηλικίας που – πέρα από τα «πρέπει», τα οποία καθορίζονται από τη συνέπειά μας προς τους άλλους - για πράγματα τα οποία ήθελα ακόμη να κάνω προκειμένου να είμαι συνεπής προς τον εαυτό μου, είπα «ή τώρα ή ποτέ».
Ως προς τα επόμενα συγγραφικά μου σχέδια, ένα αστυνομικό διήγημα που εκτυλίσσεται το καλοκαίρι του 1917 σ’ ένα χάνι κοντά στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης, το οποίο σώζεται ως σήμερα – το Μπενσουσάν Χαν - θα συμπεριληφθεί σε συλλογική έκδοση της σειράς Fedora των Εκδόσεων ΑΡΧΕΤΥΠΟ. Στην έκδοση, την οποία επιμελείται ο Αλέξανδρος Μυροφορίδης και προλογίζει ο Πέτρος Μαρτινίδης, συμμετέχουν δέκα εκπρόσωποι της σκηνής της αστυνομικής λογοτεχνίας της Θεσσαλονίκης με κοινό θεματικό άξονα την ίδια την πόλη. Παράλληλα, γράφω το δεύτερο μυθιστόρημά μου, όπου με φόντο κάποιες από τις συνέπειες της πανδημίας – τόσο σε ατομικό επίπεδο, όπως είναι η αναθεώρηση των τρόπων επικοινωνίας και κοινωνικοποίησής μας, όσο και σε συλλογικό, όπως η υποχώρηση της δημοκρατίας – μια σειρά φόνων αποδίδεται σε έναν άγνωστο κατά συρροή δολοφόνο.
Τελειώνοντας με τις ερωτήσεις θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για ακόμη μια φορά και θα ήθελα να μας πείτε πού και πώς μπορούμε να βρούμε εσάς και το βιβλίο σας.
Και τους δυο μαζί θα μας βρείτε την Πέμπτη 9 Σεπτεμβρίου από τις 19:00 ως τις 20:00 στο 49ο Φεστιβάλ Βιβλίου στο Ζάππειο, στο περίπτερο αρ. 52 των ΕΚΔΟΣΕΩΝ ΜΙΧΑΛΗ ΣΙΔΕΡΗ. Εκεί μπορούμε να συζητήσουμε για το βιβλίο, και θα έχω ένα στυλό στην τσέπη μου για όσους επιθυμούν το αντίτυπό τους υπογεγραμμένο.
«Η χρονιά πίσω από τις μάσκες» θα βρίσκεται βέβαια στο ίδιο περίπτερο σε όλη τη διάρκεια του Φεστιβάλ, από την Παρασκευή 3 ως την Κυριακή 19 Σεπτεμβρίου.
Διατίθεται ακόμη σε κάποιες αλυσίδες βιβλιοπωλείων, όπως είναι ο Ιανός και ο Μαλλιάρης, και διαδικτυακά μέσω της σελίδας του εκδοτικού οίκου, της Πολιτείας και άλλων ηλεκτρονικών καταστημάτων. Μπορεί επίσης να το παραγγείλει κανείς από όσα ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία δεν το διαθέτουν ήδη.
Προσεχώς - και κορωνοϊού επιτρέποντος - θα οργανώσουμε βιβλιοπαρουσιάσεις στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, οπότε θα υπάρξουν περισσότερες ευκαιρίες μέσα στο φθινόπωρο όπου θα μπορεί να μας βρει κανείς μαζί, τη «Χρονιά πίσω από τις μάσκες» και εμένα.
Το προφίλ μου στο facebook είναι Katerina Nikolaidou, αλλά οι αναρτήσεις μου αυτό το διάστημα θα πρέπει να φαίνονται βαρετές σε όσους δεν έχουν κανένα ενδιαφέρον για τις εξελίξεις στο θέμα της απόσπασης του μνημειακού συνόλου του σταθμού μετρό της Βενιζέλου στη Θεσσαλονίκη. Πρόκειται για ένα θέμα στο οποίο ως ενεργή πολίτης δραστηριοποιούμαι έντονα το τελευταίο διάστημα, εθελοντικά και ακτιβιστικά, και οι αναρτήσεις μου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης περιστρέφονται σχεδόν εμμονικά γύρω από το θέμα της αποτροπής της απόσπασης.
Σας ευχαριστώ κι εγώ θερμά γι’ αυτή την ευκαιρία να συζητήσουμε για τη «Χρονιά πίσω από τις μάσκες» και όχι μόνο!
Η χρονιά πίσω από τις μάσκες
Κατερίνα Νικολαΐδου
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΜΙΧ.ΣΙΔΕΡΗ
Οκτώ μήνες μιας επιδημίας που εξελίσσεται σε πανδημία. Έξι αλληλοσυνδεόμενοι αστυνομικοί γρίφοι για έναν αρχαιολόγο που, παραδόξως για όλους τους υπόλοιπους, βρίσκει κάποια κοινά σημεία ανάμεσα στην επιστήμη του και τη διαλεύκανση εγκλημάτων, αλλά και για έναν δημόσιο υπάλληλο, για τον οποίο η διαλεύκανση εγκλημάτων είναι η δουλειά του. Είναι κρίμα που δεν μπορούν να συνεργαστούν μεταξύ τους.
Έ να τηλεφωνικό κέντρο της Ε.Ε. στις Βρυξέλλες, μια συνάντηση παλιών συμμαθητών και μια πολυκατοικία σε lockdown στη Θεσσαλονίκη, ένα νοσοκομείο αναφοράς για τον κορωνοϊό στην Αθήνα, μια πολυτελής βίλα στην Πάτμο, δύο ιστιοπλοϊκά δεμένα αρόδου στις Μικρές Κυκλάδες και μια κρουαζιέρα στον Ειρηνικό, που κινεί το ενδιαφέρον του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.
Οκτώ γυναίκες. Η καθεμιά τους έχει ένα τραγούδι ν’ ακούσει και μια ιστορία να διηγηθεί.
.JPG)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
θα χαρώ να διαβάσω τα σχόλιά σας!