Καλημέρα σας, σήμερα στο BEAUTY DAYS WITH A BOOK φιλοξενούμε το συγγραφέα κ. ΜΑΝΟΛΗ ΠΡΑΤΙΚΑΚΗ, του βιβλίου «Ο ΑΡΧΕΓΟΝΟΣ ΦΡΟΥΡΟΣ», που εκδόθηκε από τις ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΕΔΡΟΣ.
1: Είχατε ονειρευτεί από μικρός να γίνεται συγγραφέας; Πότε και πώς ξεκινήσατε τη συγγραφή;
Όχι δεν ονειρεύτηκα από μικρός να γίνω συγγραφέας. Γεννήθηκα και έζησα σ’ έναν παραδεισένιο τόπο, στο Μύρτος, παραθαλάσσιο χωριό του Λυβικού πελάγους, με όλη τη νωχέλεια και την αμεριμνησία του τόπου, παρ’ ότι υπήρχαν τα κατάλοιπα της κατοχής από το πυρπολημένο χωριό, γκρεμισμένα σπίτια, πέτρες και τσουκνίδες στα χαλάσματα. Σε όλα τα γυμνασιακά μου χρόνια καμιά σχέση με τη γνώση και την τέχνη, αφού ο τόπος, η θάλασσα και ο υπέροχος κάμπος ήταν ένα ποίημα. Άρχισα να συνειδητοποιούμαι όταν φοιτητής Ιατρικής διάβασα το πρώτο βιβλίο την Αναφορά στον Γκρέκο του Καζαντζάκη και αργότερα τον Ντοστογιέφσκι ο οποίος με τάραξε. Εξαιτίας του έγινε ψυχίατρος, καθώς τον είχαν χαρακτηρίσει «Ο ανατόμος της ανθρώπινης ψυχής» και τον ένιωθε δάσκαλό του ο Φρόιντ. Δύο γεγονότα με στρέψαν στη λογοτεχνία. Ο πρόωρος θάνατος της μητέρας μου και η δικτατορία των συνταγματαρχών από το 1967 έως το 1972, και κυρίως η φίμωση που επέβαλε στον ελληνικό λαό. Η φίμωση στον προφορικό λόγο με έσπρωξε στον γραπτό λόγο.
2: Συστήστε μας με λίγα λόγια το βιβλίο σας Ο Αρχέγονος φρουρός. Ποια η πηγή της έμπνευσης αυτού του μυθιστορήματος.
Είναι δύσκολο να σας απαντήσω με λίγα λόγια, γιατί αφ’ ενός είναι έργο ζωής και αφ’ ετέρου είναι πολυσύνθετο με μεγάλη διακειμενικότητα. Θα το έλεγα ποιητικό μυθιστόρημα ή ποιητική πρόζα, το οποίο ωρίμαζε στο μυαλό μου εδώ και πολλά χρόνια. Ανήκει στο μοντερνισμό γιατί αποτελείται από πεζό λόγο, προφορικό λόγο, ποιητική πρόζα και κάπου κάπου κανονικά ποιήματα, από αφοριστικό λόγο, φιλοσοφικό, ψυχαναλυτικό ακόμη και επιστημονικό. Ένα άλλο χαρακτηριστικό του είναι ότι έχει επί μέρους μικρά διηγήματα, δοκίμια και αφορισμούς, αλλά όλα είναι σκεπτικά δεμένα, σαν γραφή και σαν περιεχόμενο που τείνουν στον ίδιο τελικό στόχο, σαν επί μέρους ποτάμια που χύνονται στον μεγάλο, λ.χ. μυθικό ποταμό Γάγγη. Ο στόχος του μυθιστορήματος είναι η αυτογνωσία, η αυτοδιάθεση και η αυτεξουσιότητα του ανθρώπου της νεοτερικότητας, ώστε να εννοήσει τη θλιβερή υποκρισία καιψεύτικη αυταρέσκεια. Και κυρίως να γνωρίσει τα μέσα του σκοτάδια: Την απληστία, το φθόνο, τον αθέμιτο ανταγωνισμό και την καθημερινή μικρότητα· την απληστία και την έπαρση που δεν μπορεί να εννοήσει ότι είναι το αναποδογυρισμένο του βάραθρο. Ότι η Εγωπάθεια είναι η μεγάλη αρρώστια του σύγχρονου κόσμου που γεννά όλες τις στρεβλώσεις, τη βία και την επιθετικότητα, καθώς ζώντας στον κόσμο της κατανάλωσης έχουμε γίνει καταναλωτικά πρεζόνια που ζητούμε άρον άρον να πάρουμε τη δόση μας, ακόμη κι αν χρειαστεί να δανειστούμε. Από μια άλλη άποψη προσπαθεί να ξεσκεπάσει τον θεσμοθετημένο λόγο του κόσμου με τους υποκριτικούς και αυταρχικούς του κώδικες που από ενεργούς δράστες πολίτες μας έχει μετατρέψει σε παθητικά ενεργούμενα της ιστορίας. Ξεσκεπάζει κάθε τι ψευδεπίγραφο και αναυθεντικό που δηλητηριάζει τη ζωή μας με τα τοξικά του απόβλητα, καθώς όπως λέει ο ποιητής Πεσσόα, ολόκληρος ο Δυτικός πολιτισμός είναι θεμελιωμένος πάνω στην υποκρισία και το ψέμα. Είναι μια μορφή αποκάλυψης όλων εκείνων που δρουν πίσω από τη σκηνή της ζωής και η ζωή μας σαν ένα θέατρο παίζεται στα παρασκήνια.
Το μυθιστόρημα προσπαθεί να δείξει τις γεννεσιουργές αιτίες όλων των δεινών που κάνουν τη ζωή μας τοξική και αξιοθρήνητη. Γιατί σχεδόν κανένας δε ζει την αυθεντική ζωή της πρωταρχικής του φύσης. Πορευόμαστε από πλάνη σε πλάνη μέσα σε άπειρους αντικατοπτρισμούς, ενώ «η ζωή μας είναι αλλού». Έτσι ένας άλλος έζησε τη ζωή μας και τώρα πρέπει εμείς να πεθάνουμε στη θέση του. Το μυθιστόρημα είναι γεμάτο αλληγορίες. Τα πραγματολογικά στοιχεία συμβολίζουν και υπαγορεύουν ένα δεύτερο και ένα τρίτο επίπεδο συνειδητότητας μέσα από θεματικές αναγωγές και ψυχαναλυτικές ερμηνείες.
Και στη συνέχεια μέσα από τους καθαρμούς της ανατολικής φιλοσοφίας στη φώτιση των αντιθέτων (Σατόρι) και από το Νείκος του Εμπεδοκλή στη φιλότητα και την «παλίντονο αρμονία» του μεγάλου Ηράκλειτου. Οι δύο κύριοι ήρωες του μυθιστορήματος φτάνουν στην σχεδόν τέλεια απλότητα και ταπεινοφροσύνη, και δημιουργούν έναν μεγάλο Έρωτα, κεκαθαρμένο από κάθε μικρότητα. Σαν να έχουν βγει από το σκοτεινό δίχτυ όπου είμαστε δοσμένοι όλοι, θύτες και θύματα. Ο Αρχέγονος φρουρός σε βοηθάει να περάσεις απέναντι.
3: Ποια θεωρείται ότι είναι τα δυνατά του στοιχεία;
Πάνω απ’ όλα η γλώσσα του. Είναι ένας γλωσσικός ορυκτός πλούτος που ελκύει την καταγωγή του από το ότι είμαι γλωσσοπλάστης ποιητής είκοσι ποιητικών συλλογών. Η γλώσσα είναι το πάθος μου. Γιατί η γλώσσα είναι η ιστορία μας, το περιβάλλον μας, το πνευματικό μας οικοσύστημα. Είναι το ίδιο το σπίτι του Είναι μας. Και όπως είπαν οι γλωσσολόγοι πιο πολύ από μια χώρα κατοικούμε μια γλώσσα. Ένα άλλο στοιχείο είναι η μεγάλη διακειμενικότητα, που μου επιτρέπει μέσα στο έργο να συνομιλώ με πάνω από 70 διανοούμενους, ποιητές, φιλοσόφους, ψυχαναλυτές και να ενοποιώ συχνά την ανατολική φιλοσοφία με εκείνη των προσωκρατικών φιλοσόφων, που κατά βάθος είναι ποιητές. Και ένα τρίτο είναι η πρωτοτυπία του. Νομίζω ότι η μείξη όλων των ειδών γραφής, σε ένα σκεπτικό πολυεπίπεδο μυθιστόρημα με καταιγιστική πολυσημία και σελίδες-καταιγίδες, όπως είπαν πολλοί, που το διάβασαν, σίγουρα είναι πρωτότυπο, όταν μάλιστα ο ποιητικός λόγος είναι κυρίαρχος ενώ δεν παύει να είναι μυθιστόρημα με αρχή, μέση και τέλος.
4: Ποιο είναι το μήνυμα που θέλετε να αποκομίσει ο αναγνώστης που θα το διαβάσει;
Ο καλός συγγραφέας δεν προσπαθεί να στείλει μηνύματα στους αναγνώστες. Αυτό το κάνει ο δοκιμιακός λόγος, η κριτική, τα πολιτικά μανιφέστα, κ.λπ. Ο ποιητής ή ο πεζογράφος οργανώνει το λόγο του με αισθητικά και ποιοτικά κριτήρια· με αλληγορίες και μεταφορές που να έχουν ψηλό καλλιτεχνικό και αισθητικό αποτέλεσμα. Είναι πώς θα προσεγγίσεις και πώς θα επεξεργαστείς ένα θέμα και όχι το ίδιο το θέμα. Και πάνω από όλα είναι η αυθεντικότητα της γλώσσας, η πυκνότητα και η πρωτοτυπία της. Παρ’ όλα αυτά οπωσδήποτε ένα έργο τέχνης εμπεριέχει πάντα ένα μήνυμα, πολλά μηνύματα, αλλά πάντα έμμεσα και υπαινικτικά, με αλληγορίες και συμβολισμούς. Η διδακτική λογοτεχνία είναι κακή λογοτεχνία. Παραδόξως πας στον Αρχέγονο φρουρό, παρ’ ότι σχεδόν στο σύνολό του είναι γεμάτο αλληγορίες και παραδοξότητες, υπάρχουν 5-10 σελίδες που μοιάζουν να είναι διδακτικές (5-10 στις 500) και στέλνουν όντως κάποιο άμεσο μήνυμα. Είναι εκεί που προσπαθώ να επισημάνω ότι η προσωπικότητα του ανθρώπου εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την αγωγή που θα πάρει το παιδί από τους γονείς και γενικότερα. Ότι η υπερπροστασία των γονιών και ιδιαίτερα της μητέρας, οι πρώιμες συναισθηματικές αποστερήσεις και ψυχοτραυματικές εμπειρίες, τα διπλά αντιφατικά μηνύματα, η υπερέκθεση των προσόντων των γονιών, η βαθμολατρεία, η έπαρση και η μοναδικότητα του δικού μας παιδιού, κ.λπ., συμβάλουν στη δημιουργία μιας προβληματικής προσωπικότητας.
Το παιδί από την πρώτη αρχή πρέπει να μάθει την αμοιβαιότητα, την ευγενή άμιλλα, την ισότητα και την αλληλεγγύη και από τους γονείς και τους δασκάλους του μέχρι το πανεπιστήμιο. Η δημιουργία για μια σωστή προσωπικότητα πρέπει να είναι το σημαντικότερο μάθημα σε όλα τα στάδια της εκπαίδευσης και φυσικά από ειδικά εκπαιδευμένους γονείς, ως προϋπόθεση τεκνοποίησης. Τώρα το γενικότερο και βαθύτερο νόημα του βιβλίου είναι η Αυτογνωσία και η πορεία προς την Αυτεξουσιότητα, μέσω της χαλιναγώγησης του Εγώ και της τοξικής εγωπάθειας που είναι η πηγή όλων των κακών. Είναι ένας δύσκολος δρόμος για να γνωρίσουμε τα μέσα μας σκοτάδια, έτσι που να απαλλαγούμε από το φθόνο, την αιώνια υποκρισία και ψευτοευπρέπεια. Να βγάλουμε επιτέλους τις αιώνιες μάσκες που κρύβουν το αυθεντικό μας πρόσωπο. Με λίγες λέξεις το μήνυμα του βιβλίου είναι: Να περάσουμε απέναντι.
5: Πως αποφασίσατε τον τίτλο του βιβλίου· υπήρξε κάποιος άλλος που απορρίφτηκε;
Πράγματι, υπήρχε για καιρό ο τίτλος Ο άνθρωπος με τις βαλίτσες, που όμως με τον εμπλουτισμό και την εμβάθυνση του μυθιστορηματικού υλικού, είδα ότι ο τίτλος αυτός εμπεριεχόταν μέσα στις καινούργιες μυθιστορηματικές διαστάσεις και στη γεμάτη πολυσημίες και καρμικές αναπαραστάσεις του καινούργιου υλικού. Και εδώ να σας εξομολογηθώ ότι ο άνθρωπος που είχε γεμίσει τρία διαμερίσματα μεταχειρισμένες βαλίτσες και κοιμόταν στα παγκάκια για να «ταξιδέψει» ήταν αληθινό πρόσωπο, και μάλιστα τον ήξερα. Κανείς δεν πιστεύει ότι δεν είναι μυθοπλασία. Παρ’ ότι το ίδιο αυτό πραγματολογικό γεγονός αποτελεί συγχρόνως μια μεγαλειώδη αλληγορία. Ότι στη συντριπτική τους πλειοψηφία οι άνθρωποι προετοιμάζονται να ζήσουν, να ταξιδέψουν, να υπάρξουν αληθινά. Παραμένουν ανυποψίαστοι στις διαδικασίες, στους προθαλάμους της ζωής, στα υπάρχοντα και στο Έχειν ενώ «Η ζωή είναι αλλού». Έτσι «Ένας άλλος έζησε τη ζωή μας και τώρα πρέπει εμείς να πεθάνουμε στη θέση του».
6: Πέστε μας πώς προέκυψε η συνεργασία σας με τις εκδόσεις Κέδρος;
Είναι μια μακριά ιστορία. Ξεκινά από τη Νανά Καλλιανέση, αυτή την αρχόντισσα, που με το σύζυγό της δημιούργησε τις εκδόσεις Κέδρος. Τα πρώτα τρία μου ποιητικά βιβλία τα έβγαλα στον Κέδρο, ενώ ήμουν τελείως άγνωστος (1974). Όμως, οι φίλοι μου, Γιώργος Χειμωνάς και ο μεγάλος ποιητής Τάσος Λειβαδίτης μίλησαν από μόνοι τους για μένα και η Καλλιανέση χωρίς δεύτερη κουβέντα τα έβγαλε. Μου είπε ακριβώς: «Είναι φίλοι σου ο Λειβαδίτης, ο Χειμωνάς και το συζητάμε; Εξάλλου μου είπαν τα καλύτερα για σένα. Αργότερα άλλαξαν οι συνθήκες, πέθανε η Καλλιανέση. Όμως ξανάλλαξαν τα πράγματα και έτσι επέστρεψα στον Κέδρο. Έβγαλα τον Λιθοξόο, Τα 60+1 αγαπημένα και τώρα τον Αρχέγονο φρουρό με άψογη συνεργασία. Μάλιστα σκέφτομαι για την 5 η έκδοση της Λιβιδώ, που έγινε cd με μουσική Γιάννη Μαρκόπουλου και έχει μεταφραστεί σε τρεις γλώσσες. Κάθε μέρα εκδίδονται καινούργια βιβλία και συνεχώς έρχονται καινούργιοι συγγραφείς.
7. Ποιο νομίζετε πως είναι το πακέτο που πρέπει να διαθέτει ο συγγραφέας για να αφήνει τις καλύτερες εντυπώσεις;
Όχι να αφήνει τις καλύτερες εντυπώσεις, αλλά να αντέχει στο χρόνο. Γιατί πολλά βιβλία, υπό συγκεκριμένες συγκυρίες – χρονικές, επικαιρικές – κ.λπ. άφησαν άριστες εντυπώσεις να βουλιάξουν μέσα στην επικαιρότητά τους. Το σημαντικότερο κατά τη γνώμη μου προσόν είναι η οικουμενικότητα του έργου τέχνης. Να μιλάς για ένα τοπικό αφήγημα, για ένα τοπικό δράμα ή έρωτα και να ανοίγεται σε οικουμενικότητα. Να αγκαλιάζει την ανθρώπινη σκέψη και συνείδηση όπου γης. Ένα δεύτερο είναι η αυθεντικότητα της γραφής και η προσωπική σφραγίδα του συγγραφέα. Διαβάζεις δυο αράδες από τον Κάφκα, τον Καζαντζάκη, τον Πάουντ ή το Σολωμό και ξέρεις ότι είναι δικό τους έργο. Και πάντα βέβαια η τέχνης της γλώσσας, οι απόκρημνοι συνειρμοί, οι καινοτόμες παραδοξότητες ώστε να ξαφνιάζουν και να μένει άπειρο το δικό μας περιορισμένο πεδίο πρόσληψης. Το κείμενο να πέφτει πάνω μας σαν καταιγίδα. Σαν ξαφνική πνευματική φουρτούνα που αναστατώνει τα μαγνητικά πεδία των κριτηρίων μας.
8: Μιλήστε μας για τα επόμενα συγγραφικά σας σχέδια. Θα δούμε κάποια ποιητική συλλογή σας ή κάποιο μυθιστόρημα; Αλήθεια τι σημαίνει ποίημα για σας;
Παραδόξως πως, προέκυψε αναπάντεχα, μαζί με τον Αρχέγονο φρουρό μια ποιητική συλλογή, για την ακρίβεια ένα συνθετικό-συμφωνικό ποίημα με τον τίτλο Τα Δερβενάκια των Rolling Stones που βγήκε ταυτόχρονα σχεδόν με το μυθιστόρημα. Είναι η δεύτερη φορά που συμβαίνει κάτι τέτοιο, αλλά υπό διαφορετικές συγκυρίες, όταν το 1980 κυκλοφόρησαν σχεδόν ταυτόχρονα, Η Παραλοϊσμένη και Νύχτα Εφημερίας, όμως λόγω εκδοτικής βραδυπορίας. Ενώ τώρα Τα Δερβενάκια των Rolling Stones βγήκαν αναπάντεχα, απρογραμμάτιστα μέσα σε λίγες μέρες και χωρίς να έχω ποτέ κατά νου να γράψω ποιήματα πατριωτικά ή επετειακά, κάτι που με βρίσκει τελείως αντίθετο, πλην από το πρώτο μου «αντιστασιακό» ποιητικό βιβλίο 1971-74, γιατί τότε θέλαμε να παριστάνουμε τους αντιστασιακούς, επηρεασμένοι από ιδεολογίες με πολιτικά συμφραζόμενα· σκέτη συμφορά δηλαδή του σοσιαλιστικού ρεαλισμού που απέχει τόσο από την αυθεντική λογοτεχνία.
Βέβαια, Τα Δερβενάκια μου, που γράφτηκαν σε λίγες μέρες, υπό την επήρεια μιας έκλαμψης, είναι ένα χαμηλόφωνο συνθετικό ποίημα, όπου δεν υπάρχουν ηρωισμοί και μεγαλοστομίες. Επισημαίνετε περισσότερο ότι δεν υποδουλώθηκε ποτέ η γλώσσα μας, η αντοχή μας. Μιλάω για την επίδραση της αρχαία ελληνικής γραμματείας και τους διανοούμενους φιλέλληνες της Ευρώπης κυρίως, που είχαν γαλουχηθεί με το αρχαία ελληνικό πνεύμα, τον Πλάτωνα, τον Σωκράτη, τον Σοφοκλή και τον Αισχύλο, κ.λπ. Επίσης, δε μιλάω μόνο για το δικό μας έπος του ’21, αλλά για τους παγκόσμιους αγώνες, τον Ζαπάτα, τον Μπολιβάρ, τον Βερντέν, ακόμη και για τους κοινωνικούς επαναστάτες του συγκροτήματος Rolling Stones (Κυλιόμενες πέτρες), που συνειρμικά μου θύμισε τον Κολοκοτρώνη.
Και το σημαντικότερο: Έκανα τη γλώσσα μου λιτότερη, με ένα υποφαινόμενο κρυφό λυρισμό, αφήνοντας τα ίδια τα πράγματα να μιλήσουν, με λόγο απλό προσπαθώντας να συναιρέσω τις λέξεις με τα πράγματα, όπως ο μεγάλος μου δάσκαλος Διονύσιος Σολωμός - το ποίημα είναι γεμάτο απ’ αυτόν. Και ενώ προετοίμαζα (τα 4 χρόνια που έγραφα το μυθιστόρημα) την επόμενη ποιητική μου συλλογή γεμάτη από την ανατολική φιλοσοφία με τον τίτλο Σατόρι που θα πει η στιγμή του φωτισμού και της ένωσης των αντιθέτων, προέκυψαν τα Δερβενάκια. Για το Σατόρι δεν μπορώ να σας πω λέξη. Θα τα πούμε όταν εκδοθεί, ίσως το 2022, προς το Πάσχα.
9: Ποια θεωρείται την πιο σημαντική, ίσως ανεξάντλητη πηγή ιδεών για ένα συγγραφέα;
Υπάρχουν απέραντες πηγές. Ο Φραντς Κάφκα, για παράδειγμα, έγραψε όλα του σχεδόν τα έργα πάνω στην «ενοχή» και την παραδοξότητα και ο Ντοστογιέφσκι αντλώντας υλικό από το υποσυνείδητο. Ενώ ο Ναμπόκοφ στηρίχτηκε πάνω στην ανωριμότητα. Από τα μεγάλα πανανθρώπινα γεγονότα είναι ο θάνατος, ο έρωτας, η αλλοτρίωση, ο πόλεμος, η ζήλια, η ομορφιά, η διαφθορά, οι διακρίσεις, οι αθέμιτοι ανταγωνισμοί και άλλα πολλά. Όμως ο εμπνευσμένος συγγραφέας μπορεί να πάρει ένα ασήμαντο γεγονός, μια διαδρομή ή ένα φουσκωμένο ποτάμι ή ένα ζωύφιο. (Βλέπετε τη «Μεταμόρφωση» του Κάφκα για να δημιουργήσει ένα αριστούργημα. Η περιγραφή μιας μέρας του Ιβάν Ντενίσοβιτς του Σολζενίτσιν, ή νομίζω τριών ημερών στο Δουβλίνο του Τζέιμς Τζόυς, στον αριστουργηματικό και πρωτοποριακό Οδυσσέα του, ή ακόμη και μόνο «Ο θυμός του Αχιλλέα» επέτρεψαν στον Όμηρο να γράψει το έπος της Ιλιάδας, ίσως το σημαντικότερο ποίημα όλων των εποχών.
Βλέπετε λοιπόν ότι όλα εξαρτώνται από την ιδιοφυΐα του συγγραφέα, από τον τρόπο που ανοίγει το επιμέρους στο καθ’ όλον. Από τη δυνατότητά του να εισχωρεί στα κατάβαθα των πραγμάτων και να ανασύρει τον ορυκτό πλούτο, τον ακόμη ανεκμετάλλευτο και άρρητο. Είναι λοιπόν το τάλαντο, η παρατηρητικότητα, το πάθος, η επιμονή η εργατικότητα και η ιδιοφυΐα του να κάνει οικουμενικό και παγκόσμιο ένα γεγονός που για τον μέσο άνθρωπο περνά εντελώς απαρατήρητο ή ασήμαντο. Για μένα ο μεγαλύτερος μυθιστοριογράφος παγκοσμίως είναι ο Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι.
10: Ποιος πιστεύετε ότι πρέπει να είναι ο κύριος στόχος κατά τη συγγραφή ενός βιβλίου. Το οικονομικό όφελος, η φήμη, η ικανοποίηση μιας εσωτερικής ανάγκης;
Σε καμιά περίπτωση το οικονομικό όφελος. Εξάλλου είναι ελάχιστοι οι συγγραφείς που μπορούν να ζήσουν από τα έργα τους. Γίνεσαι συγγραφέας ή ποιητής, μόνο αν έχεις «το καρούμπαλο της λογοτεχνίας» όπως έγραψε ο Ζαν Πολ Σαρτρ. Είναι ένα χάρισμα, μια δωρεά, ίσως ένα θείο άγγιγμα.
Για τον ποιητή ή συγγραφέα είναι ύψιστη ηδονή κάθε φορά που μπορεί να κλέψει ένα κλαδάκι από το ανέκφραστο και ανείπωτο, γιατί μ’ αυτό πλουτίζει τον κόσμο. Είναι λοιπόν μια εσώτατη ανάγκη που σε κάνει να επικοινωνείς με τα ασυνείδητα στρώματα της ψυχής σου και με το συλλογικό ασυνείδητο, όπου μπορείς να γνωρίσεις τους πορφυρούς σου γεννήτορες. Γιατί το ποίημα (κυρίως) είναι το ανθεκτικότερο, το δραστικότερο πρόσωπό μας. Είναι μια μυθική ονοματολογία του έρωτα και του θανάτου, της ζωής και της ανυπαρξίας, που βάζει στην ενανθρόνιση τα υπαρξιακά μας σκοτάδια ή μας ενημερώνει πως η αλαζονεία είναι το αναποδογυρισμένο μας βάραθρο, ακριβώς γιατί είμαστε ασήμαντοι και μηδαμινοί. Τώρα η φήμη για πολλούς αν όχι για όλους τους συγγραφείς είναι ένα ισχυρό κίνητρο που υπαγορεύει ο φανερός ή ο κρυφός μας ναρκισσισμός.
11: Πού μπορούμε να βρούμε εσάς και τα βιβλία σας;
Εμένα μπορείτε να με βρείτε ανά πάσα στιγμή στην Αθήνα, πλην των καλοκαιρινών μηνών που παραθερίζω στον αγαπημένο μου Μύρτο, παραθαλάσσιο χωριό του Λιβυκού πελάγους, κοντά στην Ιεράπετρα. Είναι ο γενέθλιος τόπος μου, ο τόπος την έμπνευσής μου, όπου καλλιεργώ τροπικά δέντρα, μάνγκο, αβοκάντο, λωτούς, χουρμάδες, ανόια τσιριμόγια, μακαντάμια), κ.λπ. Τα δέντρα και γενικότερα όλα τα φυσικά όντα είναι το πάθος μου μαζί με τη θάλασσα και τα πανέμορφα νησιά της Ελλάδας. Ίσως η υπερβολική μου απλότητα να σας απογοητεύσει, αν περιμένατε κάποιο βαρύγδουπο διανοούμενο. Η απλότητα και η χαμηλόφωνη στάση είναι το είδος μου.
Κάποτε ρώτησαν τον «φίλο μου» Λάο Τσε (σύγχρονο του Ηράκλειτου) ποιος είστε; Και απάντησε: Δεν είμαι κανείς. Ίσως είμαι μια ανώνυμη πέτρα, χτισμένη ανάμεσα στις άλλες, για να στηρίξει το σπίτι. Το σπίτι του Είναι. Το οικοδόμημα του κόσμου.
Σας ευχαριστώ κυρία Τσιλίκη για τις γόνιμες ερωτήσεις σας.
Τα βιβλία μου σε όλα τα βιβλιοπωλεία και κυρίως στην Πολιτεία, Ακαδημίας και Ασκληπιού, διά ζώσης και ηλεκτρονικά, και φυσικά στον Κέδρο.
Αθήνα 17.5.2021
Μανόλης Πρατικάκης
Ο ΑΡΧΕΓΟΝΟΣ ΦΡΟΥΡΟΣ
Συγγραφέας: ΠΡΑΤΙΚΑΚΗΣ, ΜΑΝΟΛΗΣ
Έτος έκδοσης: 2021
Εκδόσεις Κέδρος - Kedros Publishers
Ο Στέφανος, έχοντας βιώσει εμπειρίες μιας μοναχικής ζωής, με μόνο στήριγμα την οικογένειά του, σε ώριμη πια ηλικία, καταφεύγει συχνά, απογοητευμένος, στη μεγαλύτερη αδελφή του Ευτέρπη, υποκατάστατο της πεθαμένης μητέρας τους και σημείο αναφοράς γι’ αυτόν.
Ο ήρωας, πνεύμα ανήσυχο και στοχαστικό, βιώνει τις αντιφάσεις και τα αδιέξοδα της ζωής. Προετοιμάζεται για ένα μεγάλο ταξίδι στις χώρες που γέννησαν την ανατολική φιλοσοφία, καθώς πιστεύει ότι έτσι θα πετύχει την εσωτερική υπέρβαση.
Όλα αλλάζουν όταν συναντάει τη Μαγδαληνή: μια κοπέλα που προσπαθεί να αποδράσει από το «χρυσό κλουβί» όπου την κρατούν φυλακισμένη. Και οι δύο έχουν γνωρίσει τις κοινωνικές συμβάσεις και την υποκριτική συνύπαρξη των ανθρώπων, γι’ αυτό προσέρχονται στη σχέση τους απροκατάληπτα και μοιράζονται τη σοφία που έχουν αποκτήσει.
Καθώς ξεδιπλώνεται η υπόθεση, ο συγγραφέας-ψυχαναλυτής φωτίζει με τέχνη τα υποσυνείδητα σκοτάδια των ηρώων του - και τα δικά μας - και με την ανάλυσή του φέρνει μπροστά στα μάτια μας το «μηχανουργείο του ερέβους», όπου γίνονται οι μεγάλες στρεβλώσεις που μας κάνουν να συναισθανόμαστε τη θλιβερή εποποιία της καθημερινότητας.
Μία αλληγορική ιστορία για τον κρυφό, αδέκαστο μάρτυρα που λειτουργεί πίσω και πέρα από το Εγώ μας, καυτηριάζει κάθε αυθαιρεσία μας, δολιότητα και ευτέλεια, φωτίζοντας τη «σκοτεινή ήπειρο» που βρίσκεται πίσω από κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα. Παράλληλα, με συνεχείς ανατροπές αποκαλύπτονται οι επαναλαμβανόμενες αυταπάτες που μας οδηγούν από πλάνη σε πλάνη στις εσωτερικές μας ψυχοσυγκρούσεις και στις συγκρούσεις με τον γύρω κόσμο. Αποτυπώνεται η προσπάθεια για αυτογνωσία - μέσα από αυτοαναιρέσεις της προσωπικότητάς μας -, η πορεία προς την πνευματική απελευθέρωση και η ένωση των αντιθέτων, που κομίζει η βουδιστική θεωρία της φώτισης (ΣΑΤΟΡΙ), για να επιτευχθεί η ένταξη της ατομικότητάς μας σε μια πνευματική παγκοσμιοποίηση.
Μόνο μετά το τέλος της αφήγησης συναρθρώνονται όλα τα παραπάνω στη συνείδηση και στις προσλαμβάνουσες του αναγνώστη. Το έργο διαπνέεται από μια ποιητική διάθεση, γιατί ο Πρατικάκης είναι, κατ’ εξοχήν, ποιητής.
.JPG)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
θα χαρώ να διαβάσω τα σχόλιά σας!